W publikacji popularno – naukowej „Rośliny w powiecie sanockim – pospolite, rodzime i zadomowione” znajdują się kody QR, które kierują czytelnika na stronę www, gdzie można obejrzeć krótkie filmy edukacyjne.
Sześć filmów przedstawia siedliska opisane w publikacji tj. lasy, łąki i pastwiska, pola uprawne, obszary ciepłolubne, obszary wodne i grunty ruderalne. Pozostałe dwa filmy przedstawiają Powiat Sanocki oraz przybliżają czytelnikowi kulisy powstawania publikacji.
The popular science publication Rośliny w powiecie sanockim – pospolite, rodzime i zadomowione (Plants in the Sanok County: Common, Native and Established) contains QR codes that direct the reader to a website where they can watch short educational films.
The six videos present the habitats described in the publication, i.e. forests, meadows and pastures, arable fields, thermophilic areas, water areas, and disturbed lands. The remaining two videos present the Sanok County and introduce the reader to the behind-the-scenes from the making of the publication.
Publikacja Rośliny w powiecie sanockim – pospolite rodzime i zadomowione to profesjonalne dzieło botanika i fotografa Mariana Szewczyka i jego syna – grafika i fotografa – Michała Szewczyka.
W publikacji autorzyoprócz zdjęć i opisów siedlisk i roślin zamieścili także kody QR, które przekierowują czytelnika do strony internetowej, na której zamieszczone są krótkie filmy prezentujące powiat sanocki oraz opisujące lasy, łąki i pastwiska, pola uprawne, obszary ciepłolubne, grunty ruderalne, a także przedstawiający cały proces powstawania książki. Filmy, niekiedy powstawały w odległych i trudno dostępnych obszarach powiatu sanockiego przy zmiennych warunkach pogodowych.
Powiat sanocki to obszar o powierzchni 1156 km2 położony na styku Karpat Wschodnich i Karpat Zachodnich. Powiat to miejsce styku krain geograficznych: Beskid Niski, Kotlina Jasielsko-Krośnieńska, Góry Sanocko-Turczańskie i Bieszczady Zachodnie. Ponad 50% powierzchni powiatu zajmują lasy, a ponad 80% objętych zostało różnymi formami ochrony przyrody. W powiecie sanockim znajduje się 8 rezerwatów przyrody: Zwiezło (Jeziorka Duszatyńskie), Kamień nad Rzepedzią, Olzy, Polanki, Przełom Osławy pod Duszatynem, Przełom Osławy pod Mokrem, Źródliska Jasiołki i Przysłup. Powiat to również miejsce trzech parków krajobrazowych: Gór Słonnych, Jaśliskiego i Ciśniańsko-Wetlińskiego.
Gęstość zaludnienia powiatu to 78 mieszkańców na km2. Dwa miasta (Sanok i Zagórz) i liczne wioski (105), położone wzdłuż dolin rzecznych (Osława, San, Sanoczek, Tyrawka), pozostają nadal doskonałym miejscem dla występowania roślinności naturalnej. Dwa piętra roślinności górskiej, pogórze i regiel dolny, sprzyjają występowaniu lasów takich jak łęgi, grądy i buczyny.
Powiat sanocki to w 50% lasy głównieliściaste i mieszane. W lasach występuje ponad 30 różnych gatunków drzew. Lasy są domem dla wielu gatunków zwierząt, kojarzonych z bieszczadzkim krajobrazem, jak: żubr, niedźwiedź, dzik, wilk, jelenie, wiele unikalnych gatunków ptaków drapieżnych w tym orlik krzykliwy i orzeł przedni oraz bezkręgowce, w tym: motyle, mrówki, dzikie pszczoły, osy, chrząszcze, pajęczaki i ślimaki.
W obrębie łąk i pastwisk licznie spotykanych w powiecie sanockim występuje ponad 250 gatunków roślin. Łąki i pastwiska to nieleśne zbiorowiska bylin, z barwnie kwitnącymi roślinami, stanowią one znaczną część naszego krajobrazu. Łąki to nie tylko piękny obraz dla oczu, ale przede wszystkim dom dla wielu zwierząt, małych ssaków, ptaków, płazów i gadów. Pastwiska to miejsce kultywowania wielowiekowej tradycji wypasu stad bydła, kóz oraz koni, zapoczątkowanej jeszcze w XII wieku przez wołoskich pasterzy.
Pola uprawne w powiecie to krajobraz, który zmienia się przez cały rok. Obecnie użytki rolne z roku na rok zmniejszają swoją powierzchnię. Wielohektarowe połacie pól uprawnych ustępują łąkom, pastwiskom i lasom. Ze względu na brak opłacalności utrzymywania pól uprawnych, są one coraz częściej wyłączane z produkcji rolniczej.
Obszary ciepłolubne to miejsca silnie nasłonecznione, o wystawie południowej, południowo-wschodniej lub południowo-zachodniej. Są to tereny odsłonięte, bez zarośli, w tym również miedze i przydrożne skarpy. Są to przeważnie siedliska, które w naszym powiecie powstały w sposób półnaturalny, przy udziale człowieka i jego gospodarki rolnej.
Grunty ruderalne również wpisują sięw krajobraz powiatu sanockiego. Występują na terenach zaniedbanych, opuszczonych i zniszczonych. Tworzą je rośliny pionierskie, z dużą tolerancją na wysokie stężenie soli mineralnych. Pojawiają się w miejscach dawnego osadnictwa oraz przy szlakach komunikacyjnych.
The publication Rośliny w powiecie sanockim – pospolite, rodzime i zadomowione (Plants in the Sanok County: Common, Native and Established) is a professional work created by botanist and photographer Marian Szewczyk and his son, graphic designer and photographer Michał Szewczyk.
In addition to photos and descriptions of habitats and plants, the publication also includes QR codes which direct the reader to a website with short videos introducing the Sanok County and describing forests, meadows and pastures, farmland, thermophilic areas, and disturbed lands, as well as presenting the entire process of creating the book. Some parts of the videos were shot in remote and hard-to-reach areas of the Sanok County, under variable weather conditions.
The Sanok County is an area of 1,156 km2 located at the junction of the Eastern Carpathians and the Western Carpathians. It is the meeting point of a number of geographical regions, i.e. the Low Beskids, the Jasło-Krosno Valley, the Sanok-Turka Mountains and the Western Bieszczady Mountains. Over 50% of the county’s area is covered by forests, and over 80% is covered by various forms of nature protection. There are 8 nature reserves in the Sanok County: Zwiezło (Jeziorka Duszatyńskie/Duszatyn Lakes), Kamień nad Rzepedzią, Olzy, Polanki, Przełom Osławy pod Duszatynem (Osława River Gorge in Duszatyn), Przełom Osławy pod Mokrem (Osława River Gorge in Mokre), Źródliska Jasiołki (Jasiołka River Waterheads), and Przysłup. Furthermore, there are three landscape parks: Słonne Mountains Landscape Park, Jaśliska Landscape Park, and Cisna-Wetlina Landscape Park.
The population density of the county is 78 inhabitants per 1 km2. The two cities (Sanok and Zagórz) and numerous villages (105), located along river valleys (Osława, San, Sanoczek, Tyrawka), remain an excellent place for natural vegetation. The presence of two levels of mountain vegetation - the foothills and the lower sub-alpine forest - favours the occurrence of forests such as riparian forests, oak-hornbeam forests and beech forests.
50% of the area of the Sanok County is forests, mainly deciduous and mixed. There are over 30 different species of trees in the local forests. These forests are home to many species of animals associated with the Bieszczady landscape, such as European bison, Eurasian brown bear, wild boar, wolf and deer, many unique species of birds of prey, including the lesser spotted eagle and golden eagle, and invertebrates, including butterflies, ants, wild bees, wasps, beetles, arachnids and snails.
In the numerous meadows and pastures in the Sanok County, there are over 250 species of plants. Meadows and pastures are non-forest communities of perennials, with colourfully flowering plants; they constitute a significant part of the local landscape. However, besides providing beautiful images for the human eyes, meadows are, above all, home to many animals, small mammals, birds, amphibians and reptiles. The pastures are a place of cultivating the centuries-old tradition of grazing herds of cattle, goats and horses, started in the 12th century by Wallachian shepherds.
The landscape of the farmland in the county changes throughout the year. Nowadays, the area of agricultural land has been decreasing year by year. Many hectares of arable fields give way to meadows, pastures and forests. Due to the lack of profitability of maintaining them, they have been increasingly excluded from agricultural production.
Thermophilic areas are places with strong sunlight, facing south, south-east or south-west. They are exposed areas, with no bushes, including balks and roadside slopes. In our county, these are usually habitats that were created semi-naturally, with the participation of humans and their agricultural economy.
Disturbed lands are also part of the local landscape. They occur in neglected, abandoned and destroyed areas. Created by pioneer plants, highly tolerant to high concentrations of mineral salts, they appear in places of former settlement and along communication routes.
