Adres: 38-500 Sanok, ul. Zamkowa 2
Telefon, fax, e-mail: telefon – (013) 46 413 66, fax – (013) 46 306 09;
www.muzeum.sanok.pl e-mail: muzeum@muzeum.sanok.pl
Muzeum czynne:
- w godz.9:00 do 17:00 w okresie od 1 kwietnia do 31 października.
- w pozostałej części roku - we wtorek i środę:9.00-17.00, w pozostałe dni tygodnia: od 9:00 do 15:00.
- w poniedziałki przez cały rok od godz. 8:00 do godz. 12:00.
Historia, dokonania i profil działalności
Muzeum Historycznego w Sanoku:
Założone w 1934 roku należy do najstarszych muzeów Podkarpacia i zarazem posiada jedne z najcenniejszych zbiorów. Ekspozycje prezentowane są w salach zamku wybudowanego w latach 1521-1548 przez starostę Mikołaja Wolskiego.
Wówczas to kompleks warowny został przekształcony z gotyckiego w renesansowe. Zamek pełnił w Polsce przedrozbiorowej najważniejszą funkcję administracyjną na obszarze Ziemi Sanockiej. Tu znajdowała się siedziba starosty i archiwum królewskiego oraz odbywały się sądy.
Wybitną wartość w skali międzynarodowej posiada kolekcja sztuki cerkiewnej z licznymi arcydziełami malarstwa ikonowego od XV do XIX w. Do najwspanialszych przykładów należą: ikona Chrystusa Pantokratora z Wujskiego (XV w.) , Matki Boskiej z Florynki (XVI w.),Hodegetrii z Paniszczowa (XVI w.), Sądu Ostatecznego z Lipia (XVII w.).
Jej ekspozycja znajduje się na parterze i pierwszym piętrze zamku. Jest tak zaaranżowany, by zwiedzający mógł prześledzić proces przeobrażeń, jakim ulegała ikona pod wpływem oddziaływania kultury Zachodu.
W jednej z sal można zobaczyć jak urządzano wnętrze cerkwi. Będzie to doświadczenie o tyle cenne, że przygotuje do zwiedzania świątyń na Szlaku Ikon i pozwoli zajrzeć za Carskie Wrota, które w funkcjonujących cerkwiach są niedostępne.
Jest to największa eksponowana w Unii Europejskiej kolekcja ikon. Większymi zbiorami mogą się poszczycić tylko muzea Kijowa i Petersburga, ale różnorodność ich jest zdecydowanie mniejsze ze względu na zachowanie ortodoksji wschodu.
Jeśli jednak, drogi turysto, nie jesteś fachowcem w tej dziedzinie, lepiej jak zwiedzisz tę część muzeum z przewodnikiem. Jest to o wiele ciekawsze, a odkrycia przenikania się kultur oraz przeszłości z teraźniejszością, jakich przy tej okazji dokonasz, na pewno Cię zaskoczą.
Sztuka świecka pokazana jest poprzez portret szlachecki XVII – XIX w., a także kilka przykładów malarstwa zachodnioeuropejskiego, ze znakomitym portretem ”Damy z wachlarzem” malowanym w XVII w. przez ucznia Rembrandta Gijsberta Sybillę.
Do cywilno – wojskowej funkcji zamku nawiązują militaria, w tym husarskie półzbrojki, hełmy, szable i pistolety.
Muzeum posiada liczne zabytki archeologiczne, w tym największą kolekcję ceramiki pokuckiej oraz znaleziska pochodzenia morawskiego i ruskiego od VIII do XIII w. z prowadzonych aktualnie wykopalisk w Trepczy. Wśród nich takie „cymesy” jak enkolpiony czy kołty – zabytki o wyjątkowym uroku, będące rarytasem na zachód od Bugu.
Kolekcja sztuki współczesnej dzieli się na trzy części.
Pierwsza prezentuje artystów polskich tworzących poza granicami kraju, zwłaszcza we Francji m.in. obrazy Olgi Boznańskiej, Tadeusza Makowskiego, Józefa Pankiewicza, Wacława Zawadowskiego, Józefa Jaremy, Mieczysława Janikowskiego, Ariki Madeyskiej.
Druga i trzecia powstała z dzieł artystów związanych z Sanokiem.
Druga to prace Mariana Kruczka., Leona Getza, Tadeusza Turkowskiego, Anny Turkowskiej, Adama Konieczki, Romana Trakowskiego, Barbary Bandurki, Stanisława Puchalika, Stanisława Batrucha.
Trzecia zaś to największe na świecie kolekcja prac Zdzisława Beksińskiego. Począwszy od pierwszych szkiców, zdjęć i grafik z połowy lat pięćdziesiątych, poprzez najbardziej znany okres fantastyczny lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, aż po ostatnie prace, eksperymenty z grafiką komputerową.
Zazwyczaj jest wystawianych ok. 200 prac. Jeśli raz już widziałeś tę wystawę nie oznacza to wcale, że gdy zawitasz za pól roku nie ujrzysz czegoś nowego, ponieważ ze względu na ogromną liczbę dzieł artysty jakim dysponuje Muzeum część z nich podróżuje po krajowych salach wystawienniczych, a po powrocie zastępuję te wcześniej eksponowane.
Zdzisław Beksiński uczynił sanockie muzeum jedynym swoim spadkobiercą. Dzięki temu przy wykorzystaniu jego spuścizny udało się odbudować skrzydło południowe zamku, w którym znalazła swoje miejsce jego autorska ekspozycja.
Więcej o powstaniu i historii Muzeum Historycznego możesz przeczytać tutaj[1].
