Powiat Sanocki - powiat-sanok.pl

Początki zawodowej sanockiej straży ogniowej można połączyć z podziałem w 1868 r. miasta Sanoka na cztery dzielnice ogniowe i wprowadzeniem wart nocnych przez ówczesnego burmistrza Jana Okołowicza.

Niezwykle istotną datą dla sanockiej straży pożarnej był 11 maja 1872 r., kiedy to na terenie miasta Sanoka doszło do ogromnych rozmiarów pożaru zabudowań miejskich, który doprowadził do dużych zniszczeń. Natychmiast po pożarze na posiedzeniu sanockiej rady miejskiej w dniu 13 maja 1872 r. podjęto decyzję o powołaniu zawodowej straży ogniowej i przyjęciu do pełnienia służby w pierwszej kolejności „czterech strażaków ogniowych”. Z zapisów uchwały wynika, że była to zawodowa straż miejska podporządkowana burmistrzowi. Do jej obowiązków należała nie tylko walka z pożarami, ale także egzekwowanie przepisów ogniowych w mieście.

W 1897 r. w Pierwszym Galicyjskim Towarzystwie Akcyjnym Budowy Wagonów i Maszyn w Sanoku (dzisiejszy Autosan) powstało Stowarzyszenie Przemysłowej Straży Pożarnej pełniące rolę zakładowej straży pożarnej. Sama Sanocka Fabryka Wagonów zapisała się złotymi zgłoskami w dziejach polskiego pożarnictwa z uwagi na produkcję sikawek ogniowych. W roku 1904 wyprodukowano ich 100 szt., natomiast w latach 1904-1915 wyprodukowano 677 sikawek.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w okresie II Rzeczpospolitej na terenie Sanoka działała Podhalańska Ochotnicza Straż Pożarna ciesząca się bardzo dużym autorytetem wśród mieszkańców miasta. W dniu 4 września 1932 r. sanocka straż pożarna obchodziła swój jubileusz 60-lecia funkcjonowania, który został połączony z nadaniem nowego sztandaru dla tej formacji.

W okresie okupacji hitlerowskiej na terenie miasta działały równolegle i niezależnie od siebie Ochotnicza Straż Pożarna oraz tzw. Pogotowie Zawodowej Straży Pożarnej, które we wrześniu 1939 r. po próbie ewakuacji z Sanoka powróciło ostatecznie do dalszej służby na terenie miasta. Działający w zakładowej straży pożarnej strażacy zakładu „Sanowag” prowadzili intensywną działalność sabotażową, wykradając z remontowanych w fabryce niemieckich czołgów karabiny maszynowe i inne uzbrojenie. Wzbudziło to ogromne podejrzenie Niemców, w wyniku czego wielu patriotów-strażaków trafiło do obozów śmierci.

Z chwilą wkroczenia do miasta oddziałów Armii Czerwonej działalność wznowiły: Miejska Ochotnicza Straż Pożarna oraz Pogotowie Zawodowej Straży Pożarnej przy Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Sanoku. W tym okresie zawodowa straż pożarna liczyła 13 funkcjonariuszy oraz komendant. Pierwszym powojennym komendantem straży był Feliks Nurkowski, a następnie kolejno Bronisław Szewczyk, Władysław Folczyk i Leopold Olearczyk. Na mocy ustawy z 4 lutego 1950 r. o ochronie przeciwpożarowej zlikwidowane zostało na terenie miasta Sanoka Zawodowe Pogotowie Straży Pożarnych, a w jej miejsce powstała Zawodowa Straż Pożarna w Sanoku.

W 1952 r. sanoccy strażacy otrzymali nowy budynek zlokalizowany przy ul. Waryńskiego. W tym samym okresie równolegle rozwój ochrony przeciwpożarowej miał miejsce w zakładzie Autosan, w którym nieprzerwalnie od XIX stulecia funkcjonowała Przemysłowa Straż Pożarna. W okresie powojennym powrócono do bogatych tradycji związanej z produkcją pożarniczą Sanockiej Fabryki Wagonów, która od 1951 r. jako pierwsza w kraju uruchomiła masową produkcję samochodów pożarniczych. Na czele działającej w zakładzie straży pożarnej stali w okresie powojennym kolejno : Franciszek Domagała, st. ogn. Józef Rogosz i ppłk. poż. Mieczysław Błasik.

Z dniem 1 marca 1960 r. na terenie Sanoka powstała kolejna jednostka organizacyjna ochrony przeciwpożarowej. Rozwój przemysłu gumowego organizowanego przy Sanockich Zakładach Przemysłu Gumowego Stomil wymusił powstanie początkowo 4 osobowego posterunku przeciwpożarowego oraz ostatecznie decyzją Komendanta Głównego Straży Pożarnych z dniem 15 listopada 1974  powołano Zawodową Zakładową Straż Pożarną, która od 1978 r. posiadała własną nowoczesną strażnicę wraz z wyposażeniem. Pierwszym komendantem tej jednostki został kpt. poż. Mieczysław Długosz, który w okresie stanu wojennego od grudnia 1981 r. do kwietnia 1982 r. został internowany i ostatecznie zwolniony ze służby. Obowiązki komendanta w następnych latach przejął st. chor. poż. Tadeusz Kędra.

1 lipca 1992 roku w związku z reformą pożarnictwa i utworzeniem Państwowej Straży Pożarnej w miejsce Rejonowej Straży Pożarnej zostaje powołana Komenda Rejonowa Państwowej Straży Pożarnej w Sanoku. Likwidacji ulegają dotychczasowe zakładowe zawodowe straże pożarne w Autosanie i Stomilu, których potencjał osobowy i sprzętowy zostaje włączony do nowo powstałej Komendy Rejonowej Państwowej Straży Pożarnej. Z tą chwilą rozpoczyna się budowa nowoczesnego systemu ratowniczo-gaśniczego, stanowiącego integralną część systemu bezpieczeństwa wewnętrznego państwa. Siedzibą komendy zostaje wyznaczona dotychczasowa jednostka zakładowej straży pożarnej w Sanoku przy ul. Przemyskiej.

Od dnia 1 stycznia 1999 roku w związku z reformą administracyjną kraju powstaje Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Sanoku wchodząca w skład województwa podkarpackiego. To formacja ratownicza wyposażona w nowoczesny sprzęt i przygotowana do realizacji powierzonych zadań. Dzięki środkom w ramach inwestycji centralnej Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej od września 2004 r. zmieniła swoją siedzibę przenosząc się do nowo wybudowanego obiektu zlokalizowanego w obrębie dzielnicy Dąbrówka przy ul. Wincentego Witosa 60 w Sanoku.

Komenda Powiatowa PSP w Sanoku liczy obecnie 71 etatów funkcjonariuszy i 3 etaty pracowników cywilnych. Terenem działania jest powiat sanocki obejmujący swym zasięgiem Miasto Sanok i 7 gmin. Średnio rocznie strażacy podejmują ponad 1500 interwencji niosąc pomoc potrzebującym i zagrożonym.

Na terenie powiatu sanockiego występuje duża liczba zakładów produkcyjnych o różnym profilu swojej działalności, w tym 1 zakład dużego ryzyka powstania poważnej awarii przemysłowej (Podziemny Magazyn Gazu PGNiG) oraz 1 zakład zwiększonego ryzyka powstania poważnej awarii przemysłowej (Sanok Rubber Company).

Podążając za rozwojem cywilizacyjnym, a tym samym potrzebom rozwoju ratownictwa na terenie powiatu sanockiego kierownictwo Komendy Powiatowej PSP w Sanoku podejmuje szereg przedsięwzięć mających na celu poprawę wyposażenia sprzętowego Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej w Sanoku, wyszkolenia jej ratowników, a także właściwej organizacji i rozwoju potencjału krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego na terenie powiatu.

Do największych zdarzeń, przy likwidacji, których brali udział sanoccy strażacy należy zaliczyć:

23 lipca 1980 r. – powódź na terenie miasta Sanoka. Zalana została większa część miasta, oraz został zniszczony most łączący Białą Górę z Sanokiem.

14 luty 1994 r. – pożar domu w Trepczy, śmierć poniosła 5 letnia dziewczynka i jej ojciec.

2 lipca 1994 r. – pożar w sanockim skansenie. Ogień strawił część bezcennych zbiorów, w tym unikalne obiekty zabytkowe dokumentujące życie mieszkańców południowo- wschodniej Polski.

30 kwietnia 2005 r. – spływ kajakowy rzeką San, wskutek zderzenia kajaków w nurtach rzeki 5 osób poniosło śmierć.

13 września 2006 r. – pożar cerkwi w Komańczy. W wyniku pożaru całkowitemu spaleniu uległa zabytkowa cerkiew z 1802 roku. Obiekt ten  wpisany był do rejestru zabytków.

24 lipca 2008 r. – działania powodziowe na obszarze powiatu sanockiego.

15 maja 2009 r. – tragiczny wypadek w Pakoszówce, podczas czyszczenia studni trzech mężczyzn poniosło śmierć z powodu zatrucia.

5 grudnia 2009 r.- wypadek w miejscowości Wujskie, dwóch mężczyzn zginęło przysypanych w wykopie.

7 listopada 2015 r.- pożar w Smolniku. W wyniku pożaru spłonął drewniany budynek mieszkalny, a 4 osoby poniosły śmierć.

13 lipca 2019 r. – zalanie budynku basenów miejskich w Sanoku.

28 października 2020 r. – pożar budynku mieszkalnego w Mrzygłodzie, jedna osoba poniosła śmierć.

W uznaniu zasług wielu pokoleń sanockich strażaków oraz w roku jubileuszu 150 - lecia zorganizowania zawodowej straży pożarnej na ziemi sanockiej powstała społeczna inicjatywa uhonorowania sztandarem Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Sanoku.

W dniu 17 lutego 2022 r. został zawiązany Społeczny Komitet Fundacji Sztandaru dla Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Sanoku.

W skład Komitetu weszli:

1. Starosta sanocki – Stanisław Chęć
2. Burmistrz Sanoka – Tomasz Matuszewski
3. Burmistrz Miasta i Gminy w Zagórzu – Ernest Nowak
4. Wójt Gminy Besko – Mariusz Bałaban
5. Wójt Gminy Komańcza – Roman Bzdyk
6. Wójt Gminy Tyrawa Wołoska – Teresa Brzeżawska – Juszczak
7. Wójt Gminy Sanok – Anna Hałas
8. Wójt Gminy Zarszyn - Magdalena Gajewska
9. Wójt Gminy Bukowsko - Marek Bańkowski
10. V-ce Prezes Zarządu Oddziału Powiatowego ZOSP RP w Sanoku – dh Robert Gołkowski
11. bryg. Bogdan Nanio – przedstawiciel załogi Komendy Powiatowej PSP w Sanoku.

Społeczny Komitet Fundacji Sztandaru wyznaczył Komendanta Powiatowego PSP w Sanoku Pana bryg. Grzegorza Oleniacza jako osobę odpowiedzialną za wszelkie sprawy związane z pozyskiwaniem środków finansowych oraz organizację uroczystości.

Uroczystość wręczenia sztandaru odbyła się 9 września 2022 roku.

Wykaz odznaczonych osób:

 Złoty Krzyż Zasługi:

1. Barna Eugeniusz

 Srebrny Krzyż Zasługi:

1. Cipora Elżbieta
2. Bałaban Mariusz

 Brązowy Krzyż Zasługi:

1. mł. bryg. Lachnik Marcin
2. st. bryg. Nita Jacek
3. mł. bryg. Szmyd Emil
4. st. sekc. Kądziołka Krzysztof  

 Złoty Medal za długoletnią służbę:

1. Nowicka Jolanta
   

Srebrny Medal za długoletnią służbę:

1. st. bryg. Marek Krzysztof
2. st. bryg. Skrzypek Krzysztof
3. bryg. Śmietana Piotr 
   

Brązowy Medal za długoletnią służbę:          

1. ogn. Ambicki Jan                              
2. ogn. Różowicz Grzegorz        
3. ogn. Śnieżek Stefan   
4. ogn. Matkowski Igor                                     
5. st. kpt. Skotnicki Dawid                     
6. ogn. Wierzganowski Michał
7. mł. og. Januszczak Paweł
8. ogn. Słysz Wojciech                                      
9. ogn. Furdak Rafał
10. ogn. Tymkiewicz Mariusz
11. st. ogn. Adamski Wojciech               
12. kpt. Kozłowska Anna
13. kpt. Abram Marcin               
14. kpt. Rysz Piotr
15. mł. asp. Rolnik Bogusław

Srebrna Odznaka „Zasłużony dla Ochrony Przeciwpożarowej”:

1. st. ogn. Kabala Marek                                  
2. st. ogn. Komański Łukasz                  
3. st. kpt. Starego Michał                     
4. kpt. Wojciechowski Wojciech                                   
5. mł. bryg. Mazal Piotr                        
6. asp. sztab. Piecuch Maciej               
7. mł. bryg. w.st.spocz. Brodzik Wiesław                     
8. st. ogn. w.st.spocz. Czapla Andrzej              
9. st. ogn. w.st.spocz. Gładysiewicz Andrzej    
10. asp. w.st.spocz. Solon Bogdan                      
11. asp. sztab. Ściurka Marek
    

Brązowa Odznaka „Zasłużony dla Ochrony Przeciwpożarowej”:

1. ogn. Ambicki Jan                               
2. ogn. Różowicz Grzegorz                   
3. ogn. Śnieżek Stefan               
4. ogn. Matkowski Igor             
5. st. kpt. Skotnicki Dawid                    
6. ogn. Wierzganowski Michał 
7. mł. ogn. Januszczak Paweł                
8. ogn. Słysz Wojciech   
9. ogn. Furdak Rafał                             
10. ogn. Tymkiewicz Mariusz                 
11. st. ogn. Adamski Wojciech               
12. kpt. Kozłowska Anna             
13. asp. Pawłowski Paweł                       
14. mł. kpt. Tesznar Dawid                     
15. st. ogn. Banek Paweł                        
16. mł. kpt. Jaślar Kamil
17. mł. kpt. Gembalik Łukasz                 
18. ogn. Mroczkowski Grzegorz 
19. st. ogn. Szuba Jan                             
20. asp. Grządziel Marcin                      
21. ogn. w.st.spocz. Cyptor Grzegorz                 
22. Kucharski Bogdan – druh -  OSP Niebieszczany
23. kpt. Giba Paweł                                
24. kpt. Abram Marcin
25. kpt. Rysz Piotr
26. st. ogn. Obuch Sylwester
    

Odznaczenia OSP:

Złoty Medal za „Zasługi dla Pożarnictwa”:

1. bryg. Nanio Bogdan  
2. mł. bryg. Mazal Piotr                                   
3. st. kpt. Starego Michał                                 
4. asp. sztab. Szyniec Edmund                          

 Srebrny Medal za „Zasługi dla Pożarnictwa”:

1. kpt. Wojciechowski Wojciech                      

Brązowy Medal za „Zasługi dla Pożarnictwa”:

1. st. kpt. Skotnicki Dawid                                
2. mł. ogn. Muszański Bartłomiej                                
3. kpt. Abram Marcin   

Odznaka Honorowa „Strażacka Gwiazda Podkarpacia”:

1. bryg. Oleniacz Grzegorz
2. Jasiński Michał – druh – OSP Tyrawa Wołoska
   

Złoty Krzyż Św. Floriana II stopnia Kapituły Mazowieckiej Odznaki Św. Floriana „Mazovia”:

1. mł. bryg. Semenowicz Florian
2. Nowicka Jolanta
3. Sabik Joanna
4. st. kpt. Mroczkowski Tomasz
5. ogn. Ambicki Jan
6. ogn. Wierzganowski Michał
   

Wyższe stopnie służbowe:

1. Stopień st. kapitana otrzymał  kpt. Skotnicki Dawid
2. Stopień kpt. otrzymała mł. kpt. Kozłowska Anna
3. Stopień  st. ogn. otrzymał ogn. Adamski Wojciech
4. Stopień st. ogn. otrzymał ogn. Szuba Jan
5. Stopień ogn. otrzymał mł. ogn. Matkowski Igor
6. Stopień ogn. otrzymał mł. ogn. Śnieżek Stefan
7. Stopień mł. ogn. otrzymał st. sekc. Dubis Tomasz
8. Stopień mł. ogn. otrzymał st. sekc. Muszański Bartłomiej
9. Stopień st. str. otrzymał str. Daniło Bartłomiej
10. Stopień st. str. otrzymał str. Głowacz Michał

Dyplomy:

Dyplomy KG PSP z okazji 30-lecia PSP:

1. asp. sztab. Lasek Franciszek
2. asp. sztab. Gładysiewicz Kazimierz                                                                         
3. asp. sztab. Szuba Marian
   

 
 Zdjęcia z obchodów 150-lecia Straży Pożarnej w Sanoku mozna obejrzeć na stronie: https://powiat-sanok.pl/galerie-170-obchody_150_lecia_strazy_pozarnej_w.html