Cerkiew św. Piotra i Pawła w Nagórzanach w Gminie Bukowsko wzniesiona została w 1848 r., do doniedawna znajdowała się w ruinie przez co mogła zagrażać nawet życiu mieszkańców wsi. Starania władz samorządowych gminy, władz wojewódzkich i powiatowych, sprawiły, że została odbudowana.
22 listopada 2024 r. odbyło się oficjalne otwarcie odbudowanej już Cerkwi.
W uroczystości udział wzięli: Marszałek Województwa Podkarpackiego Władysław Ortyl, Przewodniczący Sejmiku Województwa Podkarpackiego Jerzy Borcz, Starosta Sanocki Robert Pieszczoch oraz władze i radni Gminy Bukowsko.
- Cerkiew pod wezwaniem św. Piotra i Pawła w Nagórzanach, to bardzo ważny obiekt dla lokalnej społeczności – ma ona znaczenie sentymentalne. Dzień samego otwarcia odbudowanego obiektu to wyjątkowa chwila, nie tylko dla mieszkańców Nagórzan ale dla całej Gminy Bukowsko. – mówi Robert Pieszczoch dzięki staraniom wójta Marka Bańkowskiego i Rady Gminy, miejsce to odzyskało utracony blask, to ich determinacja sprawiła, że możemy się tu dziś spotkać.
Uroczystość rozpoczął Wójt Gminy Bukowsko, który wprowadził zaproszonych gości do odbudowanego obiektu, następnie Prezes Stowarzyszenia Uniwersytetu Ludowego Rzemiosła Artystycznego Beata Woroniec, zaprezentowała wystawę "Exodus" znajdującą się we wnętrzu cerkwi.
- Wystawa nawiązuje do wydarzeń które się tutaj rozegrały. Nawiązuje do dziedzictwa kulturowego, jest wyrazem również solidarności z ludnością która tutaj mieszkała, we współczuciu dla jej przeżyć dla cierpienia dla konieczności opuszczenia domów.- dodaje Beata Woroniec
Dalsza część wydarzenia odbyła się w Domu Ludowym w Nagórzanach. Uroczystości tej towarzyszyła wyjątkowa wystawa ikon lokalnej artystki Agnieszki Dusznik. W dalszych częściach programu odbyła się prelekcja Mieczysława Czytajło - "Opowieść o cerkwi w Nagórzanach", prelekcja ks. Marka Wojnarowskiego dyrektora Muzeum Diecezjanego w Przemyślu "Tajemnica Ikony" oraz Koncert zespołu Soul pod dyrekcją dr Moniki Brewczak.
Opis inwestycji
Cerkiew wzniesiona była w 1848, erygowana w 1861 z fundacji Włodzimierza Poźniaka, patrona tytularnego i kolatora cerkwi. W 1864 nastąpiła zmiana wezwania ze św. Michała na św. Piotra i Pawła. Do 1891 cerkiew była niezależną parafią, po tym roku należała do parafii greckokatolickiej w Woli Sękowej jako cerkiew filialna. W 1902 została wyremontowana, po 1947 zaś, niestety popadła w ruinę.
Projekt gminy Bukowsko pt. „Odtworzenie budynku cerkwi greckokatolickiej pod wezwaniem Św. Piotra i Pawła w Nagórzanach” objęty został dofinansowaniem ze środków Rządowego Programu Odbudowy Zabytków, Funduszu Polski Ład. Całkowity koszt inwestycji wyniósł 857 973 zł .
W ramach w/w zadania wykonano inwentaryzację obiektu i dokumentacji technicznej, przeprowadzono roboty zabezpieczające (wykarczowanie terenu i usunięcie 3 drzew przy budynku), odkopano i oczyszczono powierzchnię kamienną, uzupełniono ubytki oraz zakonserwowano fundamenty, przeprowadzono drenaż opaskowy wokół budynku oraz izolację pionową ścian.
Ponadto prace odtworzeniowe obejmowały: usunięcie gruzu i ziemi wewnątrz obiektu, odkrycie i remont krypty, wykonanie chudego betonu wewnątrz budynku, uzupełnienie brakujących elementów kamiennych i ceglanych w ścianach zewnętrznych, uzupełnienie spoin w murach kamiennych, rozbiórka trzech istniejących sklepień ceglanych łukowych okiennych wraz z ich odtworzeniem, uzupełnienie ościeży i filarka przy dwóch otworach okiennych z wykonaniem sklepień łukowych, podmurowanie ścian zewnętrznych z kamienia do pełnej ich wysokości, uzupełnienie ściany szczytowej z cegły, rozbiórka zgnitych i zniszczonych drewnianych skrzydeł drzwi wejściowych do cerkwi, konserwacja, naprawa istniejących ościeży drewnianych drzwi wejściowych, wykonanie wieńca na zewnętrznych ścianach budynku, odtworzenie dachu wraz z wykonaniem pokrycia z blachy ocynkowanej, odtworzenie stolarki okiennej, odtworzenie obrysu fundamentu wiatrołapu drewnianego z kamienia oraz wykonanie dojścia do budynku i oświetlenia zewnętrznego.
Wokół budynku pozostały płotki, krzyże zabezpieczające przyległe do cerkwi nagrobki oraz tablice informacyjne wykonane przez członków Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Bukowskiej ze środków pozyskanych w formie darowizny z Fundacji Orlen.
Źródło: Gmina Bukowsko
